جایگاه فرش اصیل کرمانی در خطر است / دروس دانشکده فرش مفید نیست

به گزارش خبرنگار مهر، فرش دستباف کرمان دیگر در جایگاه سابق خود نیست و امروز تلاش می شود تا این فرش جایگاه گذشته خود را بازیابد.

در مورد ریشه این معضل اظهار نظرهای متفاوتی می شود اما به نظر می رسد عدم استفاده از توان علمی همه کارشناسان فرش کشور، نبود متولی واحد در این زمینه، تبلیغات نامناسب برای معرفی فرش دستباف و نیز عدم انجام کار علمی در این راستا از نکاتی است که بیشتر در این مشکل موثرند.

متاسفانه فرش دستباف دستخوش ناملایمات زیادی در بحث تولید، فروش و صدور آن به خارج شده است که به نظر می رسد این امر بیش از هر چیز به سبب توجه نکردن به صنعت اصیل و هنر ملی چند صد ساله فرش دستباف رخ داده است.

این صنعت پشتوانه‌ای فرهنگی و اقتصادی برای ایران است که همواره در مجامع مهم جهانی معرف فرهنگ اصیل مردم ایران بوده است و احیای مجدد این صنعت با استفاده از شیوه‌های علمی و عملی و حمایت از تولیدکنندگان و دست اندرکاران امور فرش می توان تحولی چشمگیر در صنعت فرش ایران ایجاد کند.

شیوه تبلیغات در زمینه شناساندن این هنر اصیل باید با دقت بررسی شود و مقدمات تجارت الکترونیک مربوط به این صنعت در دستور کار قرار گیرد.

هانیه نیک خواه رئیس گروه فرش دانشکده فرش دانشگاه کرمان در خصوص بی رونق شدن بازار فرش دستباف کرمان در سال های اخیر اظهار داشت: متاسفانه فرش کرمان متولی واحدی ندارد و شرکت فرش، اداره بازرگانی و همه سازمان های مرتبط هر یک به طور مجزا فعالیت می کنند.

وی تصریح می کند: مشکل دیگر ما نبود قانون کپی رایت در کشور است، وقتی ما این قانون را در کشور رعایت نمی کنیم و به عنوان مثال آخرین فیلم های دنیا به صورت ارزان قیمت دست به دست می چرخد و کسی هم کاری نمی کند بدیهی است که آن ها هم نقشه های فرش ما را می بافند و خواسته یا ناخواسته به آن لطمه می زنند.

نیک خواه در مورد نقش دانشکده فرش کرمان در این زمینه گفت: این دانشکده از سال 77 با هدف توسعه علمی در زمینه فرش  راه اندازی شد اما متاسفانه معرفی درستی از این رشته صورت نگرفت، بسیاری از سرفصل ها ایراد دارند و بسیاری از دروس برای دانشجویان کارآمد و مفید نیست.

وی در ادامه تاکید کرد: این دانشکده باید با رویکرد خاص در زمینه فرش کرمان کار کند و زمینه تحقیق در این موضوع برای دانشجویان فراهم شود اما عملا این اتفاق نیفتاد و متاسفانه در کرمان کمک اساسی و ریشه ای به دانشجویان فرش نمی شود. مثلا در دوره مدیریت قبلی شرکت فرش، نقشه های فرش کرمان در انبارها می پوسید اما این نقشه ها حتی برای مرمت در اختیار دانشجویان قرار نمی گرفت در حالی که باید از نظرات این دانشجویان استفاده شود.

مدیر گروه دانشکده فرش دانشگاه کرمان افزود: یکی از اهداف تاسیس دانشکده فرش در کرمان ایجاد زمینه تحقیق و ایجاد رونق مجدد در هنر فرش است اما جالب این جاست که نقشه فرش اصفهان و تبریز اینجا تدریس می شود اما فرش خود کرمان جز دروس دانشجویان نیست، البته در ترم های قبلی سعی کردیم این درس را اضافه کنیم اما استقبال چندانی از آن نشد و فکر می کنم این وظیفه استادان است که زیبایی شناسی فرش کرمان را تقویت کنند.

وی در ادامه یادآور شد: در این راه استفاده از تجربه و هنر استادکاران سنتی بسیار اهمیت دارد اما بسیاری از این اساتید به دلیل کپی کاری های صورت گرفته از کارهایشان سرخورده و دلزده شده اند.

نیک خواه  در مورد تاثیر نوآوری در رونق فرش کرمان گفت: نوآوری به شرطی خوب است که ما در وهله اول الفبای کار را به خوبی آموخته باشیم اما متاسفانه بسیاری از دانشجویان نوآوری را با شالوده شکنی اشتباه می گیرند.

وی تاکید می کند: اگر در کار خود دقیق تر شویم هنوز حرف های زیادی در بازارهای جهانی برای گفتن داریم.

این مدرس دانشگاه در مورد صادرات فرش اظهارداشت: هنوز تولید و صادرات  فرش ما به صورت سنتی انجام می شود در حالی که ما به یک بانک اطلاعاتی در زمینه صادرات و سیستم بازار یابی صحیح نیازمندیم تا بدانیم چه نوع نقشه ای بیشتر از سوی مخاطبان جهانی مدنظر است و آنگاه با شناخت نقشه های سنتی خود، نوآوری های ماندگار را در جهت بهبود کار خود انجام دهیم.  

نیک خواه تصریح کرد: در حال حاضر دانشجویان رشته فرش در سراسر ایران نه تئوریسین های خوبی می شوند و نه طراحان خوبی، این رشته به یک تحول اساسی در سرفصل ها و استفاده از نیروهای متخصص نیاز دارد.

کرمان یکی از قطب‌های مهم تولید فرش دستباف است که سالانه نقش مهمی در صادرات این صنعت در کشور بر عهده دارد. در حال حاضر ۱۹۷هزار266 بافنده  در کرمان وجود دارد به طوریکه در بعضی از روستاها 80 درصد ساکنین فرش باف هستند .از آنجایی که بافندگی دیگر توجیه اقتصادی ندارد اکثر فرشبافان دست از کار کشیده‌اند.